OECD Eğitim Başkanı: “Okullar Öğrencilere Dijital Dünyadaki ‘Yalan Haberleri’ Ayırt Etmeyi Öğretmeli”

  “Okullar öğrencilere “yalan haberleri” nasıl ayırt edebileceklerini öğretmeli” diyor Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü’nün (OECD) eğitim direktörü Andreas Schleicher. OECD tarafından düzenlenen ve dünyadaki eğitim sistemlerini değerlendirmeye yönelik en etkili uluslararası test olan PISA’nın önümüzdeki dönemde bu tür “küresel beceriler” ile ilgili soruları da kapsaması planlanıyor.

Andreas Schleicher, genç insanların sadece kendi fikirlerine benzeyen fikirleri duyabilecekleri sosyal medyanın “yankı odası” etkisine hapsolmak yerine bunun ötesine bakabilmelerini istiyor. “Öğrencilerin fikir alışverişinde bulunmak için daha fazla alana ihtiyacı var” diyor Schleicher.

OECD’nin eğitim başkanı, okulların, sosyal medyada güvenilmez iddialarla ve sahte haberlerle dolu dijital dünyada gezinmek için genç insanları gerekli becerilerle donatmaları gerektiğini söylüyor. “Eskiden bilgiye ihtiyacınız olduğunda bir ansiklopediye başvururdunuz ve bu bilginin doğru olacağına güvenebilirdiniz” diyor Schleicher. Oysa genç insanlar bugün Facebook’a ya da haber sitelerine giriyor ve neyin güvenilir olduğunu değerlendirebilmeye ihtiyaç duyuyorlar.

“Doğru olanı doğru olmayandan ayırt edebilmek eleştirel bir yargıdır. Yalan haberleri ortaya çıkarmak, yalan haber diye bir şey olduğunun, her şeyin illa doğru olmadığının, sorgulamak zorunda olduğunun, eleştirel düşünmenin gerekliliğinin farkında olmak çok önemli bir iştir. Okulların da bu konuda bir şeyler yapabileceğine inanıyoruz.”

İşte bu yüzden, modern dijital bir çağda okulların öğrencilere eleştirel düşünmeyi ve sosyal medya ve haber sitelerinde okuduklarını analiz etmeyi öğretmesi gerekiyor. Schleicher’e göre okulların bunu yeni bir konu olarak öğretmesine gerek yok. Bu beceriler fen bilimlerinden tarihe kadar bütün derslerde inşa edilebilir.

Uluslararası PISA sıralamalarını yöneten Schleicher, farklılıklar içeren ve “birbirine bağlı” bir dünya için gençlerin ne kadar hazır olduklarını ölçecek küresel becerilerle ilgili yazılı testleri 2018 yılında uygulamaya koyacak. PISA testleri şu anda 15 yaşındaki öğrencilerin matematik, fen ve okuma becerilerini ölçüyor, ancak OECD bu yeni küresel yeterlilik ölçümünü de eklemeyi planlıyor.

“Bu değerlendirme genç insanların dünyayı farklı perspektiflerden görme, farklı fikirleri takdir etme ve farklı kültürlere açık olma kapasiteleriyle ilgili. Genç insanların farklılıklarla ilişki kurmaları, buna açık olmaları, ondan değer çıkarmaları ve farklılıkları bir sorun olarak görmemeleri giderek daha da önemli olmaya başladı” diyor Schleicher. Okulların genç insanlara farklı görüşler ve fikirler hakkında tartışma fırsatları sağlaması gerektiğini ileri sürüyor Schleicher.

Schleicher “çok dinli, çok etnik yapılı” ülkelerin tek kültürlülüğe dönüştürülmek istendiğini ve bunun, tek bir doğru olduğunu ve tek bir yaşam şekli olduğunu düşünmenin bir sonucu olduğunu söylüyor.

Schleicher, sosyal medyanın insanları daha çok sadece kendilerine benzeyen insanlarla iletişim kurmaya ve işbirliği yapmaya ittiği konusunda da uyarıyor. “Hepimiz kendimize benzeyen insanlarla konuşmaya meyilliyiz. Bizimle benzer şeyler düşünen insanlarla. Ve bu, küresel yeterliliğin neredeyse tam tersi.”

“İnsanlar farklılıkları pozitif bir şey olarak görmeye hazır değiller. Aradaki kopukluğun düzeyini görmek mümkün. Bence sosyal medya bunu daha da pekiştirebilir. Algoritmalar, tartışmalar yapmaları ve ortak zemin bulmaları için insanlara alanlar yaratmak yerine insanları benzer insanlarla ilişkilendirmeye eğilimli” diyor Schleicher.